Historia Sekcji Archeologii Biblioteki Collegium Historicum UAM (uprzednio, do roku 2015, umocowanej przy Instytucie Prahistorii) sięga początków UAM, kiedy w ramach utworzonej w 1919 roku Wszechnicy Poznańskiej Józef Kostrzewski doprowadził do powołania Instytutu Prehistorycznego i równocześnie jego biblioteki. Zalążkiem księgozbioru stały się książki z zasobów byłej niemieckiej Akademii Królewskiej w Poznaniu. Wobec niemal całkowitego rozproszenia, a nawet zniszczenia ówczesnych zbiorów w trakcie II wojny światowej, obecny księgozbiór gromadzony jest od 1945 roku (pierwszy numer sygnatury wprowadzono do księgi inwentarzowej z datą 4 lipca tegoż roku). Wiele egzemplarzy zainwentaryzowano wówczas jako mienie poniemieckie, a niektóre noszą ślady wcześniejszej przynależności (pieczątki, exlibrisy).
Od początku zbiory Sekcji pozyskiwane były, i nadal są, przede wszystkim w drodze wymiany z kontrahentami polskimi oraz partnerami z wielu państw europejskich oraz z USA (kiedyś również z Australii), wśród których znajdują się przede wszystkim instytuty archeologiczne na uniwersytetach, placówki narodowych akademii nauk oraz muzea. Sekcja otrzymuje książki i czasopisma specjalistyczne, ze swej strony oferując publikacje wydawane przez Wydział Archeologii oraz autorstwa pracowników WA, między innymi czasopisma i wydawnictwa ciągłe: Baltic-Pontic Studies, Folia Praehistorica Posnaniensia, Slavia Antiqua, Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne, Seria Archeologia UAM.
Od kilku lat ważnym źródłem cennych nabytków są instytucjonalne oraz prywatne dary (na przykład w 2019 roku 179 woluminów z Deutsches Archäologisches Institut – Orient-Abteilung w Berlinie). Ewentualne dublety stanowią przedmiot dalszej wymiany, zarówno z instytucjami, jak i osobami prywatnymi, dzięki czemu możliwe jest uzupełnianie zbiorów Sekcji również o starsze wydawnictwa, już spoza oficjalnego obiegu.
Wydział Archeologii, jako dysponent środków przeznaczonych na gromadzenie zasobów Sekcji, asygnuje stosowne środki na zakup książek (szczególnie zagranicznych, publikowanych przez wydawnictwa komercyjne) oraz prenumeratę czasopism (Archeologia Żywa, Archäologie in Deutschland, Frühmittelalterliche Studien, Prähistorische Zeitschrift).
Sekcja Archeologii gromadzi zbiory zgodnie z profilem badawczo-dydaktycznym pracowników i doktorantów Wydziału Archeologii, niejednokrotnie wzbogacając księgozbiór o publikacje wspierające adeptów archeologii w realizacji rozpraw akademickich na poszczególnych poziomach studiów. Obecnie księgozbiór Sekcji, liczący około 45 tysięcy woluminów (stan na koniec sierpnia 2021 roku), obejmuje wydawnictwa zwarte (22,5 tysiąca), dysertacje (1155 egzemplarzy, gromadzonych do 2015 roku), nadbitki (1900) oraz czasopisma (prawie 20 tysięcy woluminów, w tym 340 tytułów polskich i 757 zagranicznych), dotyczące szczególnie archeologii Polski i Europy Środkowej (od pradziejów po czasy nowożytne, a nawet współczesne), archeologii śródziemnomorskiej i pozaeuropejskiej (m. in. Egei, Egiptu, Fenicji, Grecji, Mezopotamii, Rzymu, Sudanu) oraz dziedzictwa archeologicznego, nieinwazyjnych metod badawczych, metodologii i historii archeologii, archeozoologii.
W swych zbiorach Sekcja posiada wiele egzemplarzy cennych ze względu na znajdujące się w nich exlibrisy i dedykacje znanych archeologów polskich i zagranicznych, liczne dysertacje wybitnych archeologów polskich, a nawet publikacje wydane przed 1800 rokiem.
Opracowywaniem formalnym i rzeczowym zbiorów Sekcji zajmują się jej pracownicy (od 2016 roku dwie osoby) i odbywa się to obecnie w systemie HORIZON. Informacje o zbiorach Sekcji dostępne są również w katalogach ogólnopolskich KARO i NUKAT. Bogactwo księgozbioru Sekcji sprawia, iż liczne tytuły udostępniane są w ramach wypożyczeń międzybibliotecznych, realizowanych zarówno bezpośrednio przez Bibliotekę Collegium Historicum, jak i przez stosowny dział Biblioteki Uniwersyteckiej.
Zdecydowana większość opracowanego księgozbioru Sekcji zlokalizowana jest w wolnym dostępie (około 17 tysięcy woluminów książek oraz ponad połowa egzemplarzy czasopism), gdzie książki ustawione są według klasyfikacji opracowanej przez pracownika Sekcji, natomiast czasopisma z zachowaniem podziału geograficznego i porządku alfabetycznego. Pozostała część zbiorów zlokalizowana jest w trzech magazynach, z których realizację przeprowadza się na podstawie zamówienia złożonego w katalogu on-line.
Lucyna Leśniak